بلاکچین دست‌کمی از یک انقلاب ندارد.
بلاکچین یک پایگاه داده یا دفتر کل توزیع‌شده است که در سراسر گره‌های یک شبکه کامپیوتری به اشتراک گذاشته می‌شود. این فناوری بیشتر به دلیل نقش حیاتی‌اش در سیستم‌های ارزهای دیجیتال شناخته می‌شود که سوابق تراکنش‌ها را به صورت امن و غیرمتمرکز نگه می‌دارد، اما کاربردهای آن به ارزهای دیجیتال محدود نمی‌شود.
بلاکچین می‌تواند برای غیرقابل تغییر کردن داده‌ها در هر صنعتی به کار برده شود، به این معنا که داده‌ها پس از وارد شدن نمی‌توانند تغییر کنند.
از آنجا که یک بلوک نمی‌تواند تغییر کند، تنها نقطه‌ای که نیاز به اعتماد دارد زمانی است که کاربر یا برنامه داده‌ها را وارد می‌کند. این ویژگی نیاز به واسطه‌های مطمئن مانند حسابرسان یا سایر عوامل انسانی را کاهش می‌دهد که می‌توانند هزینه‌ها را افزایش داده و اشتباه کنند.
از زمان معرفی بیت‌کوین در سال ۲۰۰۹، استفاده از بلاکچین با ایجاد ارزهای دیجیتال گوناگون، برنامه‌های مالی غیرمتمرکز (DeFi)، توکن‌های غیرقابل معاوضه (NFT) و قراردادهای هوشمند، به شدت گسترش یافته است.
ویژگی های بلاکچین چیست؟
- اطلاعات متنوع: انواع مختلفی از اطلاعات می‌توانند بر روی بلاکچین ذخیره شوند، اما رایج‌ترین استفاده از آن به عنوان یک دفتر کل تراکنش‌ها است.
- غیرمتمرکز بودن: در مورد بیت‌کوین، بلاکچین غیرمتمرکز است، به این معنا که هیچ فرد یا گروهی کنترل بر آن ندارد و تمامی کاربران به صورت جمعی کنترل را حفظ می‌کنند.
- غیرقابل تغییر بودن: بلاکچین‌های غیرمتمرکز غیرقابل تغییر هستند، به این معنا که داده‌های وارد شده برگشت‌ناپذیر هستند. برای بیت‌کوین، تراکنش‌ها به صورت دائمی ثبت می‌شوند و برای همه قابل مشاهده هستند.
بلاکچین چگونه کار می‌کند؟
ممکن است با صفحات گسترده یا پایگاه‌های داده آشنا باشید. بلاکچین به نوعی شبیه این دو است، زیرا یک پایگاه داده است که اطلاعات در آن وارد و ذخیره می‌شود. تفاوت اصلی بین یک پایگاه داده یا صفحه گسترده سنتی و بلاکچین در نحوه ساختاردهی و دسترسی به داده‌ها است.
بلاکچین شامل برنامه‌هایی به نام اسکریپت‌ها است که وظایفی را که معمولاً در یک پایگاه داده انجام می‌شود، اجرا می‌کنند: وارد کردن و دسترسی به اطلاعات و ذخیره‌سازی آن‌ها.
بلاکچین توزیع‌شده است، به این معنا که کپی‌های متعددی از آن بر روی بسیاری از ماشین‌ها ذخیره می‌شود و برای معتبر بودن باید همه آن‌ها مطابقت داشته باشند.
به طور مثال بلاکچین بیت‌کوین اطلاعات تراکنش‌های مربوط به بیت‌کوین را جمع‌آوری کرده و در یک فایل با حجم ۴ مگابایت به نام بلوک وارد می‌کند (اندازه بلوک‌ها در بلاکچین‌های مختلف متفاوت است). وقتی بلوک پر می‌شود، داده‌های بلوک از طریق اجرای یک الگوریتم رمزنگاری اجرا می‌شوند که یک عدد به نام هَش در سربرگ بلوک ایجاد می‌کند.هَش سپس در سربرگ بلوک بعدی وارد و با اطلاعات دیگری در سربرگ آن بلوک رمزگذاری می‌شود، و به این ترتیب زنجیره‌ای از بلوک‌ها تشکیل می‌شود که نام “بلاکچین” از آن گرفته شده است.
آیا بلاکچین امن است؟
فناوری بلاکچین امنیت و اعتماد را به شیوه‌ای غیرمتمرکز به دست می‌آورد. در ابتدا، بلوک‌های جدید همیشه به صورت خطی و زمانی ذخیره می‌شوند، به این معنا که همیشه به “انتهای” بلاکچین اضافه می‌شوند. پس از آنکه یک بلوک به انتهای بلاکچین اضافه شد، بلوک‌های قبلی نمی‌توانند تغییر کنند.
هر گونه تغییر در داده‌ها، هش بلوک مربوطه را تغییر می‌دهد. از آنجا که هر بلوک حاوی هش بلوک قبلی است، تغییر در یکی، باعث تغییر در بلوک‌های بعدی می‌شود. شبکه معمولاً یک بلوک تغییر یافته را رد می‌کند زیرا هش‌ها مطابقت نخواهند داشت. با این حال، این کار ممکن است در شبکه‌های بلاکچین کوچک‌تر امکان‌پذیر باشد.
تمام بلاکچین‌ها ۱۰۰٪ غیر قابل نفوذ نیستند. آن‌ها دفاتر کل توزیع‌شده‌ای هستند که از کد برای ایجاد سطح امنیتی استفاده می‌کنند. اگر در کدگذاری نقاط ضعفی وجود داشته باشد، می‌توان از آن‌ها سوءاستفاده کرد.
یک زنجیره جدید و کوچک‌تر ممکن است به این نوع حملات حساس باشد، اما مهاجم باید حداقل نیمی از قدرت پردازش شبکه را (حمله ۵۱٪) در اختیار داشته باشد.
در مورد بیت‌کوین و بلاکچین‌های بزرگ‌تر، این تقریباً غیرممکن است. تا زمانی که هکر اقدامی انجام دهد، شبکه احتمالاً از بلوک‌هایی که سعی در تغییر آن‌ها داشته است عبور کرده است. این به دلیل سرعت بالای هش در این شبکه‌ها و تولید بلاک است.
بلاکچین اتریوم نیز به احتمال زیاد قابل هک نیست—دوباره، مهاجمان باید بیش از نیمی از اتر موجود را کنترل کنند. به عنوان مثال، تا سپتامبر ۲۰۲۴، بیش از ۳۳.۸ میلیون اتر تولید شده است.
یک مهاجم یا گروه باید بیش از ۱۷ میلیون اتر داشته باشد و به تعداد کافی برای اعتبارسنجی بلوک‌ها انتخاب شود تا بلوک‌های خود را پیاده‌سازی کنند.
با تمامی این تفاسیر در صورت نبودن مشکل در برنامه‌نویسی بلاکچین و عدم وجود قابلیت تصاحب نیمی از قدرت پردازش به صورت متمرکز بلاکچین یک فناوری امن به حساب می‌آيد.
بلاکچین آره؟ یا نه؟
مزایا
- بهبود دقت: حذف دخالت انسان در فرآیند تأیید باعث افزایش دقت می‌شود.
- کاهش هزینه‌ها: با حذف نیاز به تأیید توسط شخص ثالث، هزینه‌ها کاهش می‌یابند.
- غیرمتمرکز بودن: جعل و دستکاری اطلاعات را دشوارتر می‌کند.
- امنیت و خصوصی بودن تراکنش‌ها: تراکنش‌های انجام شده امن، خصوصی و کارآمد هستند.
- فناوری شفاف: ماهیت بلاکچین شفاف و قابل ردیابی است
معایب
- هزینه‌های قابل توجه فناوری: با برخی بلاکچین‌ها هزینه‌های فناوری قابل توجهی همراه است.
- تعداد کم تراکنش‌ها : بهره‌وری و سرعت تراکنش‌ها ممکن است محدود باشد.
- استفاده در فعالیت‌های غیرقانونی
- تنظیم و مقررات متفاوت: قوانین و مقررات بسته به حوزه قضایی متفاوت بوده و هنوز کاملاً مشخص نیستند.
- محدودیت‌های فضای ذخیره‌سازی داده: محدودیت‌هایی در حجم داده‌های قابل ذخیره‌سازی وجود دارد.
کاربردهای بلاکچین
- بانکداری و امور مالی: شبکه‌های بلاکچین قادر به پردازش سریع‌تر و امن‌تر تراکنش‌های مالی هستند و به بانک‌ها کمک می‌کنند تا وجوه بین مؤسسات را به سرعت انتقال دهند.
- ارزهای دیجیتال: بلاکچین پایه‌ای برای ارزهای دیجیتال نظیر بیت‌کوین فراهم می‌کند و امکان تراکنش‌های بین‌المللی بدون نیاز به ارزهای فیات و محدودیت‌های زیرساختی را فراهم می‌سازد.
- مراقبت‌های بهداشتی: دفاتر بهداشتی می‌توانند سوابق پزشکی بیماران را با امنیت بالا در بلاکچین ذخیره و مدیریت کنند، به طوری که این سوابق فقط برای افراد مجاز قابل دسترسی باشند.
- مدیریت سوابق مالکیت: بلاکچین می‌تواند ثبت و تأیید مالکیت املاک را با دقت بالا و به شکل دائم انجام دهد، که می‌تواند خطاهای انسانی و کارایی پایین روندهای سنتی را برطرف کند.
- قراردادهای هوشمند: این قراردادها به صورت کدهای کامپیوتری در بلاکچین ذخیره می‌شوند و به طور خودکار در صورت تحقق شرایط خاص، اجرا می‌گردند.
- زنجیره تأمین: شرکت‌ها می‌توانند با استفاده از بلاکچین مسیر مواد اولیه و محصولات خود را از مبدأ تا مقصد ردیابی و اصالت آن‌ها را اثبات کنند.
- رأی‌گیری: سیستم‌های رأی‌دهی مبتنی بر بلاکچین می‌توانند تقلب در انتخابات را کاهش داده و شفافیت و کارایی را افزایش دهند، و به مدیران انتخاباتی نتایج فوری و دقیق فراهم کنند.
فناوری بلاکچین با قابلیت‌ها و مزایای منحصربه‌فرد خود، به افراد کمک می‌کند تا مسائل مختلف را با ویژگی هایی مانند شفافیت، امنیت، کارایی و دقت بهبود بخشند.
در مطالب بعدی، نحوه کار این فناوری جذاب را با جزئیات بیشتری مورد بررسی قرار خواهیم شد.
بیشتر بخوانید: بیت‌کوین : از پیدایش تا پیشرفت ، تاریخچه کامل اولین ارز دیجیتال جهان
منبع: investopedia
